Etap I – Zameczek rycerski – XV w.
Słodka kaszubska rezydencja pełna życia i historii. Główna atrakcja turystyczna co roku odwiedzana przez tysiące turystów i mieszkańców. Największy słodki bufet w kraju. Przejdź przez pokoje z epoki i wielki romantyczny park.
W II połowie XIV lub na początku XV w. powstał w Krokowej obronny zameczek, otoczony fosą. Jego ogrody posiadały najpewniej prostą kompozycję i składały się z ogrodów użytkowych oraz części „dla wypoczynku”. Tenże ogród wypoczynkowy mógł zawierać zielnik, różankę, czy chłodnik.
Etap II – Ogród włoski – XVII – XVIII w.
W pierwszej połowie XVII wieku zamek w Krokowej wzmiankowano jako „schloss”, co wskazuje na jego militarną funkcję. Później, zgodnie z holenderską modą, dawne elementy fortyfikacyjne przekształcono w kompozycje ogrodowe. Stary wał ziemny rozebrano, a na jego miejscu powstał „ogród włoski”. W miejsce dawnych palisad posadzono drzewa, zaś w ogrodzie znalazły miejsce Letniczka, staw z karasiami oraz sad. Już wtedy istniał wygodny mostek, łączący wyspę zamkową z ogrodami.
Etap III – Wielki park romantyczno-krajobrazowy – XVIII – XIX w.
Była to faza rozkwitu parku w Krokowej. Po trudnych dla krokowskich dóbr czasach posiadłość została wystawiona na licytację. Przed przejściem w obce ręce uratowała ją para małżeńska wywodząca się z linii Pieszcza. Luiza von Krockow wygrała licytację w imieniu swojego małżonka Heinricha Joachima von Krockow. Wkrótce pałac przebudowano, zaś park przeszedł metamorfozę, o której wyniku świadczyć może literacki opis hrabiego Augusta von Lehndorfa. Tekst ten, choć bardzo poetycki, opisuje szczegółowo elementy ówczesnego założenia parkowego. Regularny układ ogrodowy wzbogacono o elementy stylu romantycznego, zaś tereny graniczące z parkiem osuszono i włączono w jego granice. Lehndorf wymieniał między innymi kwatery roślin, stawy, posągi, „kąpielisko Diany”, fontanny, jaskinie i pieczary. W pięknym „Sowim Jarze” znajdowały się pomniki filozofów: Immanuela Kanta i Jana Bogumiła Fichtego. Do tychże filozofów nawiązuje także słynna kasztanowcowa „Aleja Filozofów”. W pobliżu zamku znajdowały się” dworek myśliwski” oraz „zwierzyniec”.
Etap IV – Ogród naturalistyczny – XIX – XX w.
Pod koniec XIX wieku zmieniono koncepcję wystroju architektonicznego zamku i parku, wprowadzając elementy architektury neogotyckiej. Wzniesiono istniejący do dzisiaj mur, wzmacniający brzeg stawu, zaś na jego końcu wzniesiono neogotycką wieżę, pełniącą rolę gołębnika. Koło zamku wybudowano także małą, neogotycką „wieżyczkę” – romantyczny pawilon ogrodowy.
Etap V – Odbudowa ogrodów krokowskich po 1990 roku
Po utworzeniu Fundacji Europejskie Spotkania Kaszubskie Centrum Kultury Krokowa zdecydowano odbudować zamek i zrekonstruować jego najbliższe otoczenie. Mieszkająca w Niemczech rodzina von Krockow udostępniła do tego celu przedwojenne pocztówki oraz wiele zdjęć z rodzinnego archiwum. Naukowcom z Politechniki Gdańskiej udało się w dużym stopniu odtworzyć obraz parku sprzed zniszczeń w 1945 roku. Do dzisiaj zachowała się, akcentująca osiowość kompozycji, magnolia drzewiasta. Mostek ogrodowy zrekonstruowano. Ze starego drzewostanu dzisiejszych czasów doczekały: zachowana w formie odroślowej katalpa bignoniowa, miłorząb japoński, cztery platany klonolistne, modrzew europejski i pomnik przyrody, żywotnik olbrzymi.
Zapraszamy Państwa do spaceru po krokowskich ogrodach. Więcej informacji na ich temat, jak również ciekawostek z życia rodziny von Krockow, znajdą Państwo w książeczce Ogrody hrabiny Luizy, pióra pani Bogdy Lipińskiej. Książkę kupić można w recepcji zamkowej lub w Muzeum Regionalnym w Krokowej.
