25 lat wolności Europy Środkowo-Wschodniej to dobry moment by przypomnieć Polakom, Litwinom, Łotyszom i Ukraińcom o ich wspólnej wolnościowej tradycji i wspólnym Jagiellońskim Dziedzictwie. Wystawa „Od Jagiellońskiej do Europejskiej” ma na celu pokazać wspólne materialne, ale także intelektualne dziedzictwo krajów, które były związane unią w ramach Rzeczpospolitej Obojga (a tak naprawdę Wielu) Narodów. Siłą tamtych społeczeństw i naszych przodków były rody ziemiańskie: Piłsudskich, Narutowiczów, Chodkiewiczów, Miłoszów, Giedroyciów, Romerów, Komorowskich, Wysenchoffów, von Roppów i von Korfów, Bażeńskich (von Baysen), Radziwiłłów, Tyszkiewiczów, Karpiów, Komarów i wielu innych. To właśnie te szlacheckie i arystokratyczne rodziny stanowiły awangardę naszej wspólnoty. Tolerancja religijna i kulturowa charakterystyczna wspólnej dla Jagiellońskiej Ojczyzny pozwoliła tym rodom na rozkwit, dlatego dziedzictwo materialne tych rodzin możemy dziś spotkać w każdej części byłej Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Na ich patriotyzmie i dobroczynności możemy budować dzisiaj nasze koalicje w ramach europejskiej i euroatlantyckiej wspólnoty.
Europa Środkowo-Wschodnia z Unii Jagiellońskiej wpadła w pęta niewoli carskiej i, po krótkim okresie wolności, hitlerowskiej i radzieckiej dominacji. Wyzwolenie się z tego okresu sowieckiego zaświadcza o mentalnym i politycznym charakterze wolności naszych krajów.
(Tekst: Piotr Wdowiak – Autor wystawy)
